Zinnige Zorg in de VVT

Met ‘Zinnige Zorg’ stimuleert Coöperatie VGZ initiatieven van zorgorganisaties die goede zorg toegankelijk en betaalbaar houden. 

We vragen Charlotte Oldenburg (Missieleider Netwerk Zinnige Zorg) en Jenneke Ouwersloot (Innovatiemanager Domeinoverstijgende Ouderenzorg) naar voorbeelden van Zinnige Zorg in de VVT, hun ervaringen met zorginnovatie in het algemeen en de rolverdeling tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraar. 

Dit artikel is onderdeel van het eMagazine GR!P.

Kunnen jullie Zinnige Zorg om te beginnen kort introduceren voor onze lezers in de VVT? Zelf kenden we het programma eerlijk gezegd vooral van de ziekenhuiszorg.

“Zinnige zorg is betere zorg voor de patiënt, waarmee we tegelijkertijd de zorg in Nederland toegankelijk en betaalbaar houden, op basis van initiatieven van zorgprofessionals”, vertelt Charlotte. “Bernhoven en Rivas Zorggroep waren in 2015 de eerste innovatieve ziekenhuizen die lieten zien dat het kon. Inmiddels bestaat het Netwerk Zinnige Zorg uit 19 alliantiepartners waarmee meerjarenafspraken en partnerships zijn gesloten, waaronder 3 VVT-organisaties: Thebe, Omring en Buurtzorg.” Maar we werken aan zinnige zorg met zorgaanbieders uit heel Nederland, samen leren we met en van elkaar. We doen dit met en voor heel Nederland.

“Initiatieven moeten aan een aantal voorwaarden voldoen”, vult Jenneke aan. “Ze verbeteren de zorg voor de cliënt, zijn opschaalbaar naar andere zorgaanbieders en verlagen de zorgkosten. Belangrijk is ook dat we in de samenwerking over de domeinen heen kijken. Dus niet alleen naar de wijkverpleging maar ook naar de WLZ en het sociale domein. Wij willen het hebben over de ouderenzorg voor onze leden en niet in de hokjes van wetten denken.”

Kun je concrete voorbeelden geven van Zinnige Zorg in de VVT?

Jenneke: “Het gebruik van klittenbandzwachtels in de acute zwachtelfase, bij Omring. Cliënten vinden die zwachtels veel prettiger, omdat ze die zelf kunnen bijstellen als dat nodig is. En het kost de wijkverpleegkundige minder tijd en fysieke belasting. Een typisch voorbeeld van Zinnige Zorg, want het verbetert de kwaliteit van de zorg, het bespaart tijd van de wijkverpleegkundige én het was ontwikkeld op initiatief van een zorgprofessional. In dit geval een medewerker die erover gelezen had in het tijdschrift Nursing.”

Charlotte: “We willen ook leren hoe we zorg dichter bij de cliënt kunnen organiseren. Bijvoorbeeld met telemonitoring. Als mensen door monitoring op afstand zich veiliger voelen en vragen kunnen stellen wanneer het nodig is, kunnen we de zorg naar cliënten toe brengen in plaats van cliënten naar een zorginstelling.”

Jenneke: “Er zijn ook initiatieven die de ziekenhuiszorg én de thuiszorg raken. Veel patiënten met een stoma hebben na hun ziekenhuisopname bijvoorbeeld nog thuiszorg nodig voor het verwisselen van de stoma. Maar als je patiënten in het ziekenhuis leert hoe ze die zelf kunnen wisselen, dan hebben negen van de tien patiënten de thuiszorg helemaal niet nodig. En het is ook prettiger voor de patiënt omdat ze minder afhankelijk zijn. Dat is een concreet voorbeeld van meerwaarde, want het scheelt de wijkverpleging veel tijd en geeft de patiënt vrijheid terug.”  

''Wij willen het hebben over de ouderenzorg voor onze leden en niet in de hokjes van wetten denken.''
Ontmoet Jenneke van VGZ
Jenneke Ouwersloot
Innovatiemanager Domeinoverstijgende Ouderenzorg

Van de medewerker in het ziekenhuis wordt in dat geval wel een extra inspanning gevraagd – een investering door het ziekenhuis, terwijl de tijdwinst voor de wijkverpleging is. Zijn organisaties en zorgprofessionals bereid om over de grenzen van hun eigen domein heen te kijken?

Charlotte: “Verpleegkundigen en andere zorgprofessionals komen hier zelf mee. Die doen het, laten zien dat het kan en inspireren collega’s uit het hele land. Het is van belang om bij innovaties niet te beginnen met de financiën, maar met de zorginhoud. Op basis daarvan kunnen we kijken wat nodig is. Als je begint vanuit de inhoud dan volgt de rest zoals de financiering vanzelf.”

Wat is jullie rol als verzekeraar bij dit soort initiatieven?

Charlotte: “Door echte partnerships geven we organisaties meerjarig de (financiële) rust en ruimte om dit soort innovaties te ontwikkelen en een cultuurverandering te realiseren. We zien het als onze rol om dit soort goede ideeën van zorgprofessionals op te halen, in good practices uit te werken en breder te verspreiden naar andere zorgaanbieders. Want het is mooi als het op één plek gebeurt. Maar het is nog mooier als patiënten en cliënten in heel Nederland er beter van worden.” 

uitleg vgz zorgverzekering

Zo’n meerjarencontract, hoe kom ik daar als zorgorganisatie voor in aanmerking?
Charlotte: “Het belangrijkste is een gezamenlijke visie. Wij zijn op zoek naar gedreven zorgprofessionals en dappere bestuurders die bereid zijn om iets te veranderen. Daarvoor is intrinsieke motivatie nodig. Wil je veranderen en de status quo challengen? Wil en kun je met je hele organisatie in transformatie gaan? Neem je de verantwoordelijkheid, die verder gaat dan je eigen instelling? Want we doen dit voor heel Nederland.”  

Die bereidheid om te veranderen, hoe ervaren jullie die bij organisaties in de VVT?

Jenneke: “Bij de VVT-organisaties waarmee ik werk, is die heel groot. Omdat de urgentie hoog is, vanwege het voelbare tekort aan medewerkers. En er is ook heel veel nieuwsgierigheid naar hoe we de zorg beter en slimmer kunnen organiseren richting de toekomst. Dat neemt niet weg dat veranderen altijd spannend is en nu eenmaal gepaard gaat met hobbels. De kunst is die te zien en te overwinnen. Dat is normaal, dat hoort bij innoveren.”

Charlotte: “Binnen elke instelling zijn er koplopers. Altijd, in elke organisatie. De vraag is of je die weet te vinden en kunt raken. Want bij hen begint het.”

''Als het gesprek begint bij de financiën, dan wordt het een lastig verhaal. Maar als het gesprek begint bij de inhoud, dan kom je eruit. Dan volgt de rest vanzelf.''
ontmoet charlotte vgz
Charlotte Oldenburg
Missieleider Netwerk Zinnige Zorg

Een ander bekend obstakel voor succesvolle innovatie in de zorg is doorzetten na de pilotfase. Hoe gaan jullie daarmee om?

Jenneke: “Bij het uitwerken van een good practice proberen we al na te denken over hoe innovatie binnen de organisatie gaat landen. Bijvoorbeeld door duidelijk te schetsen welk probleem of uitdaging een innovatie oplost, wat het de organisatie oplevert in arbeidstijd of zorgkosten, of wat het voor een cliënt betekent. En dan waar nodig het zorgpad aan te passen of te redesignen. Ook brengen we de ambassadeur van de zorgaanbieder waar het idee oorspronkelijk ontstaan is, in contact met de organisatie die het wil invoeren. Want het helpt als je van een gedreven collega hoort hoe het werkt.

Tot waar is VGZ in een innovatietraject aanwezig? Waar stopt jullie rol?

Jenneke: “We gaan intensieve partnerships met zorgaanbieders aan dus we werken nauw samen. Juist omdat we de innovaties willen opschalen is het van belang dat we goed weten en snappen wat werkt en niet. Welke slimme dingen zijn er bedacht, welke hobbels kom je tegen en hoe los je die op? Want als de ene aanbieder daar tegenaan loopt, dan de volgende waarschijnlijk ook. En dat leer je alleen door zelf ook mee te werken. We hebben ook VGZ consultants beschikbaar die helpen met het implementeren en uitwerken van initiatieven.

vgz zorgverzekeraar abena

In de samenwerking tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders gaat het vaak over het spanningsveld tussen zorgkwaliteit en zorgkosten. Hoe zit dat in jullie relatie met zorgaanbieders?

Charlotte: “We zien dat betere kwaliteit en lagere kosten juist hand in hand gaan, daarvan hebben we inmiddels meer dan 140 voorbeelden waarvan een groot deel al is opgeschaald. Door intensiever samen te werken begrijpen we elkaars rol ook beter. En is ook het maatschappelijke besef daar dat het belangrijk is om de zorgkosten te beheersen om onze zorg toegankelijk te houden. Het geld wat wij te besteden hebben is van onze vier miljoen leden en dat kunnen we maar een keer besteden.  Dus dat moeten we goed doen. Het gaat daarom altijd om die combinatie: betere kwaliteit én lagere zorgkosten. We hebben elkaar nodig om die combinatie te vinden en daarin zien we verzekeraars en zorginstellingen de laatste jaren naar elkaar toe komen. Het is steeds vaker de zorgaanbieder die tegen ons zegt: dat moeten we niet willen qua kosten.” 

''Veranderen gaat nu eenmaal gepaard met kansen, uitdagingen en hobbels, die moeten we overkomen. Dat is normaal, dat hoort bij innoveren.''
Ontmoet Jenneke van VGZ
Jenneke Ouwersloot
Innovatiemanager Domeinoverstijgende Ouderenzorg

De lezers van dit magazine zijn bestuurders en managers in de zorg, met name de VVT-zorg. Kunnen zij ook meedoen met initiatieven voor Zinnige Zorg? En zo ja, hoe?

Jenneke: “Iedereen met een goed idee kan dat indienen op onze site. Niet alleen alliantiepartners, maar elke zorgaanbieder. En je kunt ook altijd met een VGZ-inkoper contact opnemen.”

Charlotte: “Voorheen gingen inkoopgesprekken vooral over inkoop. Nu nemen we ook onze koffer met good practices mee. Daarvan zijn er ook een aantal op onze site te vinden. En we vragen ook: welke goede voorbeelden hebben jullie zelf?” 

vgz zorgverzekering toelichting en uitleg

Inmiddels zijn meer verzekeraars initiatieven gestart die op Zinnige Zorg lijken. Wat vinden jullie daarvan?

Charlotte: “Dat juichen we toe, want zo kunnen we van elkaar leren. Als elke verzekeraar dit doet met twintig aanbieders dan krijgen we extreem veel innovatie in ons zorgstelsel. Daarin trekken we ook regelmatig samen op. Op het gebied van telemonitoring werken we bijvoorbeeld samen met CZ en meten we met gezamenlijke doelstellingen. De good practices zijn ook voor iedereen toegankelijk: voor VGZ leden maar ook voor de verzekerden van andere verzekeraars. Het overnemen van good practices door concullega’s stimuleert ons alleen maar om onszelf te blijven uitdagen. Om onszelf steeds af te vragen wat de volgende stap wordt.”  

Nou, wat wordt de volgende stap?

Jenneke: “Initiatieven bij patiënten en cliënten ophalen. Laatst kregen we de vraag van een patiënt: is hier geen app voor? Mensen willen zelf ook liever zorg in hun thuissituatie dan in een instelling en denken daar graag over mee. De volgende stap is de patiënten- en cliëntenrevolutie.” 

Good practices: voorbeelden van Zinnige Zorg in de praktijk

Ontdek alle artikelen uit het eMagazine GRIP!

Dit artikel komt uit het eMagazine GRIP! In het magazine vertellen vooruitstrevende zorgmanagers hoe zij grip krijgen op belangrijke uitdagingen in de zorg: kwaliteit, tijd en kosten. 

Uit onze blog

  • Alles
  • Beleid
  • Casuïstiek
  • Duurzaamheid
  • Slim incontinentiemateriaal
  • Slimme drinkbeker
  • Visie op zorg
Alles
  • Alles
  • Beleid
  • Casuïstiek
  • Duurzaamheid
  • Slim incontinentiemateriaal
  • Slimme drinkbeker
  • Visie op zorg

Implementatie van zorginnovatie vergt stevige aanvliegroute

Een organisatie heeft pas baat bij het implementeren van de bewezen zorginnovatie als hier een grondig vooronderzoek en selectieprocedure aan voorafgaat.
Lees meer

Herkennen en verminderen: valkuilen bij fysieke belasting

Zorgprofessionals die nog niet met medische technologie werken, staan daar in grote meerderheid (85%) wel voor open. Dat is een van de belangrijkste conclusies uit ...
Lees meer

Vooruitstrevende continentiezorg met ABENA Nova

Prisma en ABENA zetten nieuwe zorgstandaard met focus op welzijn.
Lees meer

In slechts 1 klik de beste hulp. Ik wil grip op goede zorg voor: